Hızla gelişen bilim ve teknoloji dünyasında ilk akla gelen ülkelerden biridir Japonya. Öyle ki yüksek teknoloji denilince diğer rakiplerinden sıyrılıp ilk sıraya yerleşir. Robotlar, arcade makinalar, bilgisayarlar, hızlı trenler, otomatlar derken baş döndürür. Ayrıca bunlar yeni bir teknoloji kültürünün de oluşmasına neden olmuştur. Haydi hep beraber bir bakalım…
Teknoloji
Japonya, II. Dünya Savaşından sonra hızlı bir sanayileşme sürecine girmiştir. Özellikle teknolojik ürünlerde dünyanın en önde gelen ülkesi konumuna gelmiştir. Otomotiv, elektronik cihazlar, robotik ürünleri, optik cihazlar, kimyasal maddeler, tıbbi malzemeler ihraç etmektedir. Son yıllarda özellikle Çin ve G.Kore ile ithalatta yaşadığı rekabet nedeni ile hi-tech ürünlere daha önem verilmektedir. Tüketici elektroniği bu ürünlerden en önemlilerindendir. Oyun konsolları, fotoğraf makinaları, kameralar, bilgisayarlar bunlardan bazılarıdır. Bunların yanında Japonya uzay programına ve biyomedikal araştırmalara büyük bir bütçe ayırmaktadır. Araştırma ve yüksek teknolojiye verdiği bu önem nedeni ile teknoloji denince akla ilk Japonya akla gelmektedir.
Akihabara
II. Dünya Savaşı sonrası radyo ve elektronik cihaz satılan Tokyo’da bir bölge olan Akihabara gün geçtikçe bilgisayar ürünlerinin ve modern Japonya’ya hitap eden binlerce farklı ürünün bulunabildiği bir merkez haline geldi. Elektronik, robotik, anime-manga, figürler, oyun konsolları, aksesuarlar vb envai çeşit teknolojik ürünün cenneti. Doğal olarak da teknoloji düşkünleri için bir cennet. Ana caddelerinden ara sokaklara kadar belki dünyada bulabileceğiniz teknoloji adına her şeyin satıldığı veya sergilendiği bir yer. Bir tek son teknoloji ürünler değil, antika ve nadir ürünler de bulunabiliyor. Akihabara’nın kendine özel bir atmosferi var, rengarenk ışıklı tabelalar, afişler, dev anime-manga karakterleri, oyun reklamları, dükkanlara müşteri çağıran hizmetçi kızlar, cosplay fanatikleri. Kısacası gidip görmeli…
Shinkansen
Japonya deyip de hızlı trenleri atlamak olmaz. Shinkansen, Japonya’nın dört bir yanına ulaşan hızlı tren ağıdır. Kuzeydeki Hokkaido adasından başlayıp güneydeki Kagoshima’ya kadar uzanmaktadır. Ortalama 250-300 km/s hızla işletilmektedir, ama her yıl yapılan hız denemelerinde rekor üstüne rekor kırılmaktadır. Şu anki rekor 603 km/s hızıyla bir maglev trene aittir. Maglev trenler test aşamasında olup henüz ticari işletmeye henüz girmemiştir. Dünya’da ilk defa 1964’de Japonya’da kullanılan hızlı trenler hala dünyanın en işlek hızlı tren ağını oluşturmaktadır. Kurulduğu günden beri toplam 11 milyar yolcu shinkansen ile taşınmıştır.
Anime-Manga
Anime ve manga Japon kültürünün son yıllarda dünyaya açılan kapısıdır. Tüm dünyaya yayılan hayran kitlesi ile günden güne büyüyen bir endüstridir. Manga, Japon çizgi romanına verilen ad iken, Anime bunun çizgi film haline getirilmiş halidir. Animeler genelde mangaları takip eder, şöyle ki bir manga (çizgi roman) başarılı olursa animesi (çizgi filmi) de çekilir. Mangalar tek başına genelde yayınlanmaz, bazı haftalık manga dergilerinde (Shonen Jump gibi) 20-30 sayfalık bölümler olarak yayınlanır, daha sonra bu bölümler toplu halde kitap olarak yayınlanır. Mangada hakim bazı çizim stilleri vardır, oldukça büyük gözler, normalden daha uzun veya daha kısa karakterler, çizgilerle kuvvetlendirilen ifadeler-hareketler kullanılır. Ayrıca mangada okuma yönü klasik çizgi romanların tersi yöndedir. Animelerde de çizimlere sadık kalınır, fakat bazen ufak değişiklikler yapılabilir. Bu değişiklikler senaryo ve karakterlerde de olabilir. Ülkemizde anime 80’li ve 90’lı yıllarda yayınlanan Voltran, Tsubasa, Dragonball, Ay Savaşçısı, Pokemon gibi serilerle tanınmaya başlamıştır. Manga ise Türkçe olarak yakın zamanlara kadar yayınlanmamış, son 2-3 yıldır ise hızla dilimize çevrilerek kitabevi raflarında yer almıştır. Popüler Manga ve animelere örnek vermek gerekirse; Naruto, Bleach, One Piece, Death Note, Full Metal Alchemist, Elfen Lied sayılabilir.
Sinema
Japonya dünyanın en eski ve en geniş sinema endüstrisine sahip ülkelerden biridir. Dünya sinemasında önemli yer edinen Yasujiro Ozu, Akira Kurosawa, Hayao Miyazaki gibi yönetmenleri mevcuttur. Yanda afişi olan 7 Samuray Kurosawa’nın mutlaka izlenmesi gereken filmlerinden biridir. Geleneksel Samuray filmleri ve Japon aile hayatını anlatan fimlerin haricinde son zamanlarda korku sinemasında çok önemli filmler çıkmıştır, bunların bazıları Hollywood tarafından yeniden çekilmiştir. Ayrıca Godzilla gibi efsanevi canavarları ve Japon efsanelerini konu alan filmler de oldukça fazladır. Anime ve manga sanatçısı Hayao Miyazaki’nin animasyon filmleri ise Japon Sinemasına yeni bir boyut getirmiştir. Studio Ghibli tarafından yayınlanan Ruhların Kaçışı, Rüzgarlı Vadi, Yürüyen Şato, Gökteki Kale eserlerine örnek olarak sayılabilir.
J-pop
Japon pop müziğinin kısaltması olan J-pop ayrıca bir alt kültürü de ifade eder. Daha çok tümü erkeklerden veya tümü kızlardan oluşan J-pop grupları, 3-4 üyeden çok kalabalık gruplara kadar değişiklik gösterir. Genelde Japonca olan parçalarda sık sık İngilizce’ye yer verilir. Başlangıçta geleneksel Japon müziğinden, caz müzikten ve rock’n roll’dan etkilense de daha sonraları ağırlıklı olarak elektronik müzik ve rock müzikten etkilenmiştir. Günümüzde J-pop çevre ülkeleri de etkileyen bir müzik akımı haline gelmiştir. Ülkemizde de izlenilebilen NHK-World kanalında yayınlanan J-Melo programından Japon müzik dünyasını takip edebilirsiniz.
Kawaii
“Kawaii” kelimesinin Türkçe karşılığı “sevimli”, “şirin”. Bu şirinlik öyle bir hal almış ki özellikle kızlar arasında bir şirinlik akımı oluşmuş. Makyajıyla, giyimiyle, eşyalarıyla tümüyle oyuncak bebeğe dönüşen kawaii kızlar. Tabi ki kızlarla sınırlı değil, objeler de kawaii akımından etkileniyor, Hello Kitty’li Pikaçu’lu telefon kılıfları, çantalar, bardaklar, oyuncaklar vs. Ayrıca afişlerde, animelerde, reklamlarda, idollerde, sokaklarda kawaii patlaması görürseniz şaşırmayın. Artık modern Japonya’yla özdeşleşmeye başlayan bir akım Kawaii modası.
NHK
Japon devlet televizyonu olan NHK’e de değinmeden geçmeyeyim dedim. NHK, dünyanın hemen hemen her yerinde yayın yapan NHK World ile birlikte Japon kültürünün, Japonca’nın, Japon anlayışının yayılmasına yardımcı olmaktadır. Ülkemizde de takip edilebilen NHK World’de Cool Japan, J-Melo, Begin Japanology, Kawaii International, NHK Newsline gibi programlar İngilizce olarak izlenebilmektedir.